GBritain.net

http://www.gbritain.net

:: Emigracyjna próba wiary
Artyku� dodany przez: Damian (2009-04-17 11:03:21)

Wielka Brytania to kraj ludzi wolnych albo tylko takich, którym dużo wolno – głosi obiegowa opinia. Także – jeśli nie przede wszystkim – wolność ta dotyczy religii i światopoglądu. W przeciwieństwie do Polski, gdzie wiara kojarzy się z obowiązkiem, tutaj wolno nam wierzyć w co tylko chcemy albo i nie wierzyć w nic. Kto nam zabroni? Proboszcz z ambony nie wyklnie, sąsiedzi nie obgadają – tu wszyscy jesteśmy anonimowi i nikt nikomu w duszę nie zagląda. Jaka jest więc nasza wiara tu, gdzie nikt nas do niej nie zmusza?

Na autobusach hasła o tym, że Boga nie ma, w radio reklamy społeczne zachęcające do używania prezerwatyw i pigułek antykoncepcyjnych, w gazetach codziennych „page three” z roznegliżowaną panienką - to młot. Kowadło natomiast to wszystko, czym skorupka za młodu nasiąkła i czego Jaś w szczenięcych latach się nauczył: tradycja, wychowanie i wartości, które dla wielu z nas nie istnieją bez Kościoła i religijnych obyczajów. A pośrodku my, Polacy - jedną nogą w nowoczesnej i „postępowej” Europie, drugą wciąż w Polsce – jednym z najbardziej ortodoksyjnych religijnie krajów Starego Kontynentu.

Brytyjska odtrutka
Według Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego, 96 proc. Polaków deklaruje rzymski katolicyzm jako swoje wyznanie. Pamiętać jednak warto, że Kościół za swojego wyznawcę uważa każdego ochrzczonego, a to nie zawsze pokrywa się z rzeczywistością. – Chyba nie mogę powiedzieć o sobie, że jestem katoliczką – mówi 24-letnia Kasia, pracownik działu sprzedaży jednej z dużych brytyjskich firm. – Byłam ochrzczona, bo tak chcieli rodzice, u komunii – bo jeszcze niewiele sama z tego rozumiałam, u bierzmowania - tylko dla świętego spokoju, żeby rodzina się nie czepiała. Ale potem zupełnie straciłam zainteresowanie religią i prawdę mówiąc w kościele bywam rzadko. Śluby, pogrzeby, komunie… Właściwie tylko wtedy. Czasem mam kłopot, bo nie bardzo pamiętam liturgię i nie wiem kiedy klęknąć, kiedy wstać… - przyznaje.

Kasia chyba nie jest jedyna. Jak mówią statystyki, tylko ok. 10 proc. Polaków na emigracji w ogóle bywa w kościele. - Nasza religia oparta jest o kulturę. Jeśli się tego nie będzie podtrzymywało, jeśli pozbawi się Polaków ich korzeni, to na emigracji się zatracą – przestrzega rektor Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii ks. prałat Tadeusz Kukla. – A tymczasem ludzie na pierwszym miejscu stawiają pracę i sprawy materialne. Ale nawet ci, którzy na co dzień są zbyt zajęci, by przyjść do kościoła, w okresie Bożego Narodzenia i Świąt Wielkanocnych wracają na jego łono. – dodaje ksiądz Tadeusz.

Jednak nie tylko brak czasu i zabieganie sprawiają, że rezygnujemy z uczestniczenia w katolickiej wspólnocie. Wielu z nas na Wyspach radykalnie zmienia swój stosunek do religii jako takiej.

- Religijna swoboda to jedna z tych rzeczy, które w Wielkiej Brytanii cenię najbardziej – mówi Marek, barman w jednym z klubów w centralnym Londynie. Przyznaje, że jego stosunek do religii zmienił się po kilku miesiącach pobytu na Wyspach. Mieszkając w Polsce był przyzwyczajony do rzeczy, które dopiero z zagranicznej perspektywy zaczęły mu się wydawać dziwne.

– W szkołach, biurach, urzędach, a nawet w parlamencie wiszą symbole religijne, a ludzie wierzą, że za używanie prezerwatywy spotka ich kara boża. Czy to nie brzmi jak opis państwa wyznaniowego? – pyta Marek. Dodaje, że Wielka Brytania zaraz po tym jak do niej przyjechał, zafundowała mu odtrutkę z zaściankowej religijności. Wspomina jak ze zdumieniem łapał samego siebie na poglądach i przekonaniach, o których istnienie sam by siebie nie podejrzewał. Dziś z dużym dystansem wspomina jak będąc jeszcze „świeżym” londyńczykiem zareagował świętym oburzeniem na widok pewnego plakatu na straganie. – Przechodziłem przez market na Camden Town i zobaczyłem plakat z Matką Boską, która trzymała w dłoni skręta z marihuany. Byłem autentycznie zły i powiedziałem nawet do swojej dziewczyny coś o „angielskiej dziczy, która nie wie, co to świętość”. Dziś, kiedy o tym myślę, pobłażliwie się do siebie uśmiecham. Choć sam nie kupiłbym takiego plakatu, myślę, że ludziom wolno mieć różne poglądy. Przynajmniej póki nie narzucają ich innym – dodaje.

Przyciąganie, odpychanie
- Też na początku zachłysnęłam się Londynem i tą jego słynną wolnością – wspomina Karolina, 32-letnia ekspedientka, od 8 lat w Londynie. – To jednak nie trwało długo, bo potem zaczęłam dostrzegać także drugą, ciemniejszą stronę braku przejrzystej moralności w życiu. Kiedy patrzę np. na nastolatki popijające mocne alkohole na ulicy w sobotni wieczór, ludzi pracujących cały tydzień tylko po to, żeby potem przez cały weekend imprezować, całą tę pogoń za pieniędzmi i sukcesem po trupach, wtedy przypomina mi się to, co Jan Paweł II mówił o „cywilizacji śmierci” – ocenia.

Przez pierwszy rok swego pobytu w Londynie Karolina jak ognia unikała towarzystwa innych Polaków. Potem odkryła, że mimo dobrego angielskiego i wielu znajomych, właśnie w towarzystwie Polaków czuje się najlepiej. Wtedy zrozumiała, że choćby nie wiem co, Polką być nie przestanie i zaczęła szukać kontaktów wśród rodzimej społeczności. Znalazła je właśnie w kościele i – jak mówi – to było doskonałe lekarstwo na emigracyjną samotność.

– Sama bym się nie spodziewała, że tak przylgnę do kościoła i ludzi, których tam spotkałam. Ale tak się stało i to dodaje mi sił w walce z trudami emigracyjnej codzienności. W Polsce nie byłam jakoś specjalnie religijna, doceniania wartości, paradoksalnie, nauczyły mnie Wyspy – dodaje. Karolina i jej mąż planują jednak wkrótce wrócić do kraju. – Czas na dziecko, a na pewno nie zdecyduję się na wychowanie go tutaj – mówi Polka.

- Bardzo wielu ludzi właśnie tu, na Wyspach odnalazło swoją drogę do Boga – mówi ksiądz Tadeusz Kukla. – To często zdarza się wśród młodzieży, trochę przez kontrast do tej kultury bez Boga, którą ona tu obserwuje. Wtedy ludzie wracają do Kościoła z dojrzalszą i pogłębioną wiarą – dodaje.

Z nieco innej perspektywy na religię patrzy Radek, były zawodowy żołnierz, a obecnie dostawca pizzy na Fulham w zachodnim Londynie. Po trzech i pół roku pobytu na Wyspach Radek zmienił wyznanie i przeszedł na islam.

– W kraju byłem zdeklarowanym antyklerykałem – wspomina. – Drażniła mnie ta obłuda, która dla wszystkich gorliwych wierzących jest chlebem powszednim. Ta powierzchowność wiary, która pozwala ludziom deklarować głęboką religijność, a jednocześnie czynem zupełnie tej religii zaprzeczać… Widziałem to na każdym kroku w Polsce i dlatego byłem przeciw religii jako takiej. Ja zawsze lubiłem jasne sytuacje: albo jesteś wierzący i postępujesz zgodnie z tym, w co wierzysz, albo nie jesteś i ani siebie, ani innych nie oszukujesz – opowiada.

Radek do Wielkiej Brytanii przyjechał w kilka miesięcy po tym, jak przez blisko dwa lata próbował swoich sił jako zawodowy żołnierz. Mimo jasnych zasad tam panujących długo miejsca w armii nie zagrzał. Jak twierdzi, swoją drogę znalazł dopiero w islamie, do którego przekonali go poznani w pracy ludzie.

– Nikt mnie do niczego nie namawiał, ani niczym nie omamił – zastrzega Radek. – Obserwowałem po prostu osoby pracujące w tej samej firmie. To byli prości, ale szczerzy ludzie i miałem wrażenie, że oni wprowadzają to, w co wierzą w swoje codzienne życie, zamiast tylko dużo gadać. Religia była obecna w ich codziennym życiu i właściwie to mnie przekonało. Zacząłem pytać, potem przyszło zrozumienie - mówi. Radek ostateczną decyzję o zmianie wyznania podjął kilka miesięcy temu i póki co z wielką gorliwością przestrzega wszystkich zasad Koranu.

Od kiedy w 2004 roku, po otwarciu granic, Polacy tłumnie zjawili się na Wyspach Brytyjskich, londyńscy duszpasterze nie mogą narzekać na nudę. – Nasza wiara opiera się na tradycji i właśnie nasza wierność tradycji wprawia w osłupienie Brytyjczyków. Często spotykam takich, którzy wprost nie mogą uwierzyć, że tylu młodych ludzi, z własnej woli np. chodzi na pasterkę w Boże Narodzenie, czy święci pokarmy w Wielkanoc. – dodaje ksiądz Tadeusz Kukla.

Tu – z przyzwyczajenia, tam – z tęsknoty
12 kwietnia chrześcijanie na całym świecie świętować będą Wielkanoc. Co prawda, każda niedziela stanowi pamiątkę zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, ale to właśnie Wielka Niedziela jest najważniejszym wydarzeniem. Część z nas świętować będzie na obczyźnie, a część znalazła choćby chwilę na to, żeby spotkać się ze swoimi rodzinami nad Wisłą.

Kacper i Iwona po raz czwarty będą spędzać Wielkanoc poza domem. Jak sami przyznają, z czystego przyzwyczajenia. – Na Boże Narodzenie zawsze jeździmy do Polski, a z Wielkanocą to już zupełnie inaczej – mówi Iwona.

Co roku wraz ze znajomymi wybierają się do kościoła ze święconką, co roku we wspólnym gronie spotykają się na śniadaniu wielkanocnym i w tym samym, licznym gronie szaleją w lany poniedziałek. – Nasza rodzina w Polsce jest dość duża. Pewnie nasze mamy wolałyby, żebyśmy w tym czasie byli razem z nimi, ale nie wiadomo czemu już tak samo się z czasem utarło, że na wiosnę zostajemy tu – mówi Kacper. Też z przyzwyczajenia, poza domem, Wielkanoc obchodzić będą Monika i Basia. Obie także nie narzekają na brak znajomych. Dla dziewczyn najważniejsze będzie uroczyste śniadanie. – Basia już upiekła pasztet, który czeka w zamrażarce na swój czas. Kupiłyśmy też białą kiełbasę jeszcze bez zapisów i będziemy robić prawdziwy biały barszcz na zakwasie z chleba razowego – mówi Monika. – Kartki do domów i znajomych już wysłane. Mam nadzieję, że dojdą na czas... Że w ogóle dojdą – dodaje.

Nie wszyscy jednak będą spędzać święta w jakimkolwiek gronie. Jednym z samotnych w tym czasie będzie Grzegorz, który w domu zostaje sam. – Wszyscy wyjeżdżają. Ja nie dostałem wolnego. No i zostaję tu sam. Ale nie ma się co załamywać. Jest komputer, jest skype, więc w jakimś stopniu będę z moją rodziną w Warszawie. Na pewno przykro by mi było w Boże Narodzenie. Teraz jakoś nie odczuwam samotności. Inna pogoda, inny nastrój – mówi.

Dla wielu Polaków każde święta to wręcz wewnętrzny „obowiązek” spędzania tego czasu z najbliższymi. Wielu do Polski leci, wielu jedzie samochodami, inni zdecydowali się na podróż autokarem. Trudy podróży wydają się dla nich niczym w porównaniu z radością z kilku dni spędzonych z rodziną.

– W zasadzie to tylko dwa razy w roku mogę widzieć się z moją mamą. Moi rodzice nie mają komputera, nie znają się na tym, bo są już w podeszłym wieku. A i telefon nie zawsze oddaje to, co się czuje. Dlatego staram się święta spędzać w domu – opowiada Maria. – Takiego żurku, jaki robi mama, takiego mazurka i takiej ćwikły nie robi nikt – zachwala. – Nie ma mowy, żeby nie „zameldować się” przy stole w ten szczególny czas.

Do domu jedzie też Robert, który w tym roku zabiera ze sobą kolegę z pracy, aby pokazać mu święta w Polsce. – W ubiegłym roku robiliśmy Wielkanoc tutaj, w Londynie. Na śniadanie zaprosiliśmy kolegę z pracy. Asif jest muzułmaninem i nasze święto było dla niego absolutną nowością. Oczywiście, wyszła nam jedynie namiastka tego, co przygotowuje się w polskich domach, ale i tak bardzo mu się podobało. Zwłaszcza lany poniedziałek. Nie zostawiliśmy na nim suchej nitki – opowiada Robert. – W tym roku jedziemy do Polski i zabieramy go ze sobą. Wiem, że cała rodzina będzie świętować w górach, u rodziców mojej żony, więc to będzie dla niego dodatkowa atrakcja. Góry, typowe dla tego regionu tradycje. Oj, będzie się działo!

Dominik Waszek, Filip Cuprych

adres tego artyku�u: http://www.gbritain.net/articles.php?id=208