|
|
|
| http://www.gbritain.net |
:: Irlandia - podstawowe informacje
Artyku dodany przez: Damian (2005-10-28 23:45:22)
Irlandia, Republika Irlandii (Éire, Poblacht na hÉireann, oficjalna, pełna nazwa angielska to jedynie Ireland, co ma podkreślać dążenia zjednoczeniowe z Irlandią Północną) – państwo w Europie Zachodniej, członek Unii Europejskiej. Zajmuje większość terytorium wyspy o tej samej nazwie.
Stolica: Baile Átha Cliath (Dublin)
Całkowita granica lądowa: 360 km
Długość wybrzeża: 1 448 km
Długość granic z sąsiadującymi państwami: Irlandia Północna (część Wielkiej Brytanii 360 km)
Najwyższy punkt: Carrantuohill 1 041 m n.p.m.
Najniższy punkt: Ocean Atlantycki 0 m
Średnia długość życia: 75 lat (mężczyźni 73, kobiety 78)
Produkt narodowy brutto: 28 600 euro na mieszkańca (nominalnie).
----------
Republika Irlandii dzieli się na 26 hrabstw i 4 miasta wydzielone.
Ustrój polityczny
Irlandia to demokracja parlamentarna. Jej system prawny jest oparty na prawie zwyczajowym i ustawodawstwie uchwalanym przez parlament zgodnie z konstytucją.
Przepisy Unii Europejskiej mają moc prawną w Irlandii. Konstytucja irlandzka, przyjęta 29 grudnia 1937, opisuje formę rządu oraz definiuje władzę i funkcje Prezydenta, obu izb parlamentu (Oireachtas) oraz rządu. Definiuje także strukturę i władzę sądu oraz opisuje podstawowe prawa obywatelskie. Akt Republiki Irlandii z 1948 roku zerwał ostatnie formalne związki z Wielką Brytanią. Irlandia odzyskała niepodległość w 1921 roku.
Prezydent jest głową państwa i jest wybierany w wyborach bezpośrednich na kadencję, która trwa 7 lat. Ta sama osoba może być prezydentem tylko dwukrotnie. Bierne prawo wyborcze przysługuje obywatelom, którzy ukończyli 35 lat. Od 1997 prezydentem Irlandii jest pani Mary McAleese. Obowiązkiem prezydenta jest stanie na straży konstytucji oraz oficjalne reprezentowanie narodu. Niemal wszystkie uprawnienia przyznawane mu przez konstytucję wykonuje on za radą rządu.
Taoiseach (premier) stoi na czele rządu i jest mianowany przez prezydenta na wniosek Dáil Éireann (izba niższa parlamentu). Taoiseach nominuje innych członków rządu (ogółem nie mniej niż siedmiu i nie więcej niż piętnastu), których musi zaakceptować Dáil Éireann. Nominuje także jednego członka rządu, zwanego Tánaiste, który pełni funkcję wicepremiera. Bertie Ahern jest premierem Irlandii od czerwca 1997 roku, a Mary Harney pełni funkcję Tánaiste oraz ministra d/s zdrowia i dzieci.
W irlandzkim parlamencie są dwie izby:
Dáil Éireann jest izbą niższą, wybieraną w wyborach bezpośrednich. Zasiada w niej 166 posłów. Jest odpowiedzialna za uchwalanie ustaw. Jej członkowie są wybierani w wyborach proporcjonalnych i powszechnych. Nie występuje pojęcie kadencyjności, Ustawa Wyborcza mówi tylko o przyznaniu parlamentowi pełnomocnictw na okres 5 lat. Cztery główne partie polityczne reprezentowane w Dáil Eireann to: Fianna Fáil (Żołnierze Przeznaczenia) i Progressive Democrats (Progresywni Demokraci) (które obecnie tworzą rządową koalicję mniejszościową) oraz Fine Gael (Plemię Gaelów) i Labour Party (Partia Pracy);
Seanad Éireann jest izbą wyższą i posiada głównie rolę doradczą. Z jej 60 członków, 11 jest nominowanych przez Taoiseacha, natomiast reszta jest wybierana, w 5 kuriach opierających się na określonych grupach społeczno-zawodowych oraz przez absolwentów Narodowego Uniwersytetu Irlandii i Uniwersytetu w Dublinie.
Samorządy lokalne są administrowane przez 114 władz lokalnych, które są odpowiedzialne, między innymi, za: mieszkalnictwo i budownictwo, transport drogowy i bezpieczeństwo, kanalizację, inicjatywy dotyczące rozwoju i kontrolę nad nimi, rekreację, ochronę środowiska, rolnictwo, edukację i pomoc społeczną. Samorząd lokalny jest finansowany częściowo przez rząd centralny a częściowo przez lokalne źródła, w tym lokalne podatki.
|
adres tego artykuu: http://www.gbritain.net/articles.php?id=40